روان

به گزارش خبرنگار مهر، همایش ملی «تکنولوژی و فرهنگ: تاملات انتقادی با رویکردهای فلسفی- تاریخی» به همت پژوهشکده تاریخ و فلسفه علم و همکاری سازمان‌ها و نهادهای علمی کشور برگزار می‌شود. محورهای این همایش عبارتست از زیست دینی، آفرینش هنری،…

یکی دیگر از پیامدهای ناشی از مرزبندی موجود در روان­شناسی را می­توان در مقاومت بیماران در برابر تشخیص پزشکان مشاهده کرد. درو نینیس، پژوهشگر استرالیایی، در یکی از مقالات خود، سخن فرد بیماری را ذکر می­کند که بنا به تشخیص روان­پزشک به…

همواره روانپزشکی و روان‌شناسی موضوعاتی بسیار جذاب برای فلسفه علم و فلسفه پزشکی بوده‌اند از آن رو که درباره موقعیت‌های مرزی هستند که بسیاری از تعریف‌های جافتاده و متعارف را به چالش می‌کشند: تعریف علم، تعریف سلامت و بیماری، معنای نظریۀ علمی،…

شکاف میان نظریه و رویۀ روان­شناسی، به نحو قوی­تری، در تجربۀ فردی بیماران خود را نشان می­دهد. در بررسیِ «تجربۀ احساس گناه» در بیماران در می­یابیم که گرچه ظاهراً روان­شناسیْ تبیین­ های خود را بر اصول اخلاقی مبتنی نمی­داند، اما…

در این بخش می­خواهیم تبعات مرزبندی میان نظریه و رویۀ عملیِ حاکم بر روان­شناسی را شرح دهیم. بدین منظور سه حوزۀ مختلف را به طور جداگانه مورد بررسی قرار می­دهیم: (الف) رویۀ عمومی روان­شناسی در تأکید بر انواع جلوه­ های هنری؛ (ب) تجربۀ…

در اینجا شایسته است برای ایضاح مطلب و رفع شبهات احتمالی نکات مهمی را توضیح دهیم. شاید روایت فوق بزعم عده­ای بیش از حد ساده­ سازیِ ماجرا باشد، زیرا به نظر، رویه­ های علمیِ مدرنی (مانند تجویز دارو) وجود دارد که با نظریۀ مدرن توجیه می­شوند.…

فوکو با حضور در کارناوال دیوانگان، نگاه خود را به ساختارهای پنهان در پشت روان­شناسی مدرن معطوف کرد. ما در اینجا برای بررسی این ساختارها، ابتدا لازم است دو مسئلۀ مهم را مورد تأمل قرار دهیم: (الف) رابطۀ میان بیماری جسمی و بیماری روانی؛ (ب)…

نگاهی به تاریخ جنون نشان می­دهد که تصور گذشتگان بر این بود که افرادی که دیوانه قلمداد می­شوند، تحت تأثیر نیروهای جادویی و شگفت ­انگیزِ عجیبی بوده اند. به همین دلیل آنها غالباً تبیینی رازآمیز، اسطوره­ای یا معنوی از جنون عرضه می­کردند. اما…

در دوم مارس 1954 آگهیِ یک راهپیماییِ خاص در شهر مونسترلینگنِ سوئیس منتشر می­شود: راهپیمایی­ای متشکل از بیمارانِ تیمارستانِ روان­پزشکیِ مونسترلینگن، که به آنها اجازه داده بودند به مدت یک روز تیمارستان خود را ترک کرده و در خیابان­های شهر…

میشل فوکو (1926-1984)، از تأثیرگذارترین اندیشمندان قرن بیستم، در سال 1942 مطالعات رسمی خود را در رشتۀ فلسفه آغاز می­کند، اما رفته­رفته به رشتۀ روان­شناسی علاقه­مند می­شود و در سخنرانی­های دَنیل لاگاش (پزشک و روانکاو فرانسوی) در دانشگاه…