روان‌شناسی و روانپزشکی به نحو زیان‌بخشی بسیاری از باورهای نیاکان ما را به چالش کشیده، مخالفت بسیاری از فلاسفه و رهبران مذهبی را برانگیخته بود، اعتبار و احترام بسیار بیشتر از گذشته پیدا کرده است. تا زمانی که فروید زنده بود هر نوع تجدید رابطه میان اندیشۀ روانکاوی و مذهب تقریباً نممکن بود، زیرا فروید به مذهب اعتقاد نداشت و انجام اعمال مذهبی را شکلی از نوروز (neurosis) به شمار می‌آورد؛ ولی روان‌کاوان امروزی حداقل در نظریاتشان بیشتر میانه‌رو هستند و غالباً خودشان اعتقادات مذهبی تندی دارند. تقریباً می‌توان گفت نمونۀ رفتار انسانی که روان‌کاوان امروزی طرفدار آن هستند، در حقیقت احیای اصول اساسی مسیحیت نظیر درست‌کاری کامل، فروتنی، زندگی بنا بر قاعدۀ طلایی[i] و پیش آوردن طرف دیگر صورت[ii] است.
کلیساها کوشش داشته‌اند که با روان‌شناسان و روان‌کاوان مصالحه کنند. در حدود نیمی از تمام دانشکده‌های الهیات پروستان دوره‌هایی دربارۀ مشاورۀ روحانی (pastoral counseling) تشمیل می‌دهند. یک شورای همگانی برای آموزش بالینی که ۴۳ مرکز در سرتاسر آمریکا دارد، شاگردان و کشیش‌هاس شاعلی با تجربیات بالینی واقعی تربیت می‌کند که در بیمارستانهای روانی، دارالتأدیب‌ها و زندان‌ها مقیم هستند. مجله‌ای با عنوان روان‌شناسی روحانی ۱۶ هزار مشترک دارد که در حدود ۱۴هزار نفر آنها کشیش هستند و تعدادی از کشیش‌ها که در جنبش مشاورۀ رواحانی نقش برجسته‌ای داشته‌اند، برای فهم بهتر نقشی که بر عهده دارند روانکاوی شده‌اند.
در میان یهودیان، قهرمان بزرگ روانکاوی، رابی جوشوا لیبمن بود که خودش با موفقیت روانکاوی شد و سپس کتاب آرامش روح (Peace of Mind) را نوشت که در سال ۱۹۴۶ عنوان کتاب سال را کسب کرد و عاقبت ۹۰۰هزار نسخه از آن به فروش رفت. رابی لیبمن خاظر نشان کرد که مذهب نیازمند کمک روان‌شناسی است تا بتوان انسان‌ها را بر اساس ایده‌آل‌های مذهبی وادار به زندگی کند و اینکه مذاهب ماقبل پیدایش روان‌شناسی نمی‌توانند در عصر روان‌شناسی، جامعه بشری را در جستجویش برای رستگاری قانع کنند. رابی لیبمن وابسته به شاخۀ لیبرال یا اصلاح‌طلب دین یهود است که شاگردان خاخام آن، امروزه باید حداقل یک دورۀ روابط انسانی را که شامل کار در زمینۀ روانپزشکی روحانی است، ببینند. خاخام‌های محافظه‌کار در دانشکدۀ علوم الهی یهودی در نیویورک آموزش می‌بینند و در آنجا هیئتی مرکب از پنج روانکاو دوره‌ای در روانپزشکی روحانی را اداره می‌کنند. برای تمام خاخام‌ها، اصلاح‌طلب یا محافظه‌کار یا ارتودوکس، تشکیلاتی یهودی معادل «شورای آموزش بالینی پروتستانی» وجود دارد، به نام «موسسۀ روانپزشکی پاستورال» که در بیمارستان بلویو در نیویورک عمل می‌کند.
بسیاری از روحانیان کاتولیک در گذشته به شدت با روانکاوی مخالفت کرده‌اند؛ ولی امروزه این وضع رو به زوال است.
این تصور عمومی که بکاربستن روانکاوی ممکن است به خودی‌خود گناه باشد، با فتوای پاپ در سال ۱۹۵۳ مردود شناخته شد.
در این فتوا روانکاوی نیز مانند سایر اشکال روان‌درمانی، تا جایی که با اصول مسیحیت یعنی شناسایی روح انسانی و لزوم وفاداری به احکام اخلاقی کلیسا اجرا بشود، رسماً تأیید و تصویب شده بود. در حدود شش کشیش در ایالات متحده و کانادا روانپزشک شده‌اند که یکی ار آنها جزو هیئت رئیسه یکی از بیمارستانهای در نیویورک است و دیگری دو کلینیک روانپزشکی را در کانادا اداره می‌کند. بیشتر از صد کشیش، وابسته به مجمع روان‌شناسی کاتولیک آمریکا هستند که عضویت آن نیازمند داشتن مدرک کارشناسی ارشد یا بالاتر در روان‌شناسی است.
به نقل از ارنست هومان. (۱۳۹۴) عصر روان‌شناسی، مترجم: حمید صاحب جمع، تهران: انتشارات علمی فرهنگی، چاپ دوم.
[i] و چنان که می‌خواهید مردم با شما رفتار کنند، شما نیز همان طور با ایشان سلوک نمایید (انجیل لوقا، ۶، ۳۱)
[ii] لیکن من به شما می‌گویم با شریر مقاومت مکنید، بلکه هر که به رخسارۀ تو سیلی زند، طرف دیگر را به سوی او برگردان (انجیل متی، ۵، ۳۹)