نگاهی تازه به فلسفه پزشکی بیندازید.

«مرگ رام شده» در پیشامدرن نزد فیلیپ آریس

فلیپ آریس معتقد است که دوران پیشامدرن «مرگ» دارای ویژگی های زیر بود: مرگ در بستر و شخص دراز کشیده و «آرمیده در بستر بیماری اش» بود. مرگ مراسم آیینی بود که خود فرد در حال مرگ آن را سامان می داد و خود او بر آن نظارت داشت و تشریفات…

دارو درمانی برای آسیب های روانی

در اینجا شایسته است برای ایضاح مطلب و رفع شبهات احتمالی نکات مهمی را توضیح دهیم. شاید روایت فوق بزعم عده­ای بیش از حد ساده­ سازیِ ماجرا باشد، زیرا به نظر، رویه­ های علمیِ مدرنی (مانند تجویز دارو) وجود دارد که با نظریۀ مدرن توجیه می­شوند.…

 ساختارهای پنهان در پشت روان­شناسی

فوکو با حضور در کارناوال دیوانگان، نگاه خود را به ساختارهای پنهان در پشت روان­شناسی مدرن معطوف کرد. ما در اینجا برای بررسی این ساختارها، ابتدا لازم است دو مسئلۀ مهم را مورد تأمل قرار دهیم: (الف) رابطۀ میان بیماری جسمی و بیماری روانی؛ (ب)…

«کارناوال دیوانگان» یادآور «جشن احمقان»

نگاهی به تاریخ جنون نشان می­دهد که تصور گذشتگان بر این بود که افرادی که دیوانه قلمداد می­شوند، تحت تأثیر نیروهای جادویی و شگفت ­انگیزِ عجیبی بوده اند. به همین دلیل آنها غالباً تبیینی رازآمیز، اسطوره­ای یا معنوی از جنون عرضه می­کردند. اما…

مشخصه و وظیفۀ پزشکی به مثابه علم عملی – بخش سوم

بنا به این دلایل هستة اصلی مفهوم ناخوشی متضمنِ یک درک وظیفه‌شناختی از کنش است و تعیین و تشخیص آن اساساً در حیطة یک علم عملی قرار دارد. مفهوم ناخوشی ابزاری برای توصیف یا تحلیل یافته‌های مربوط (مناسب) نیست، بلکه در وضعیتی که گمان می رود…

فوکو: حضور در کارناوال دیوانگان

در دوم مارس 1954 آگهیِ یک راهپیماییِ خاص در شهر مونسترلینگنِ سوئیس منتشر می­شود: راهپیمایی­ای متشکل از بیمارانِ تیمارستانِ روان­پزشکیِ مونسترلینگن، که به آنها اجازه داده بودند به مدت یک روز تیمارستان خود را ترک کرده و در خیابان­های شهر…

مشخصه و وظیفۀ پزشکی به مثابه علم عملی – بخش دوم

توصیف علم عملی و فلسفۀ عملی اما این سخن بدین معنا نیست که در این علم  نمی توان  نتایجِ فعالیت در سطح مفهومی را   به منزلة دست آوردِ علمی که به عنوانِ یک غایتِ فی‌نفسه دنبال می‌شود، تلقی نمود. هر علمِ عملی، حتی اگر نهایتاً در…

کارناوال دیوانگان: دریچۀ فوکو به خاستگاه روانشناسی

میشل فوکو (1926-1984)، از تأثیرگذارترین اندیشمندان قرن بیستم، در سال 1942 مطالعات رسمی خود را در رشتۀ فلسفه آغاز می­کند، اما رفته­رفته به رشتۀ روان­شناسی علاقه­مند می­شود و در سخنرانی­های دَنیل لاگاش (پزشک و روانکاو فرانسوی) در دانشگاه…