نگاهی تازه به فلسفه پزشکی بیندازید.

ملاقات نوروساینس و روان‌کاوی – بخش اول

همواره روانپزشکی و روان‌شناسی موضوعاتی بسیار جذاب برای فلسفه علم و فلسفه پزشکی بوده‌اند از آن رو که درباره موقعیت‌های مرزی هستند که بسیاری از تعریف‌های جافتاده و متعارف را به چالش می‌کشند: تعریف علم، تعریف سلامت و بیماری، معنای نظریۀ علمی،…

معرفی مورخان پزشکی: جفری لوید

جفری ارنست ریچارد لوید مورخ و فیلسوف علم بریتانیایی بود که در تاریخ علم و پزشکی یونان تخصص داشت. او به عنوان یکی از کارشناسان برجسته در این زمینه شناخته می شود. مساهمت لوید در تاریخ پزشکی یونان بسیار زیاد و قابل توجه است. او به طور گسترده…

تجربۀ احساس گناه در بیماران روانی و خانواده ­ها

شکاف میان نظریه و رویۀ روان­شناسی، به نحو قوی­تری، در تجربۀ فردی بیماران خود را نشان می­دهد. در بررسیِ «تجربۀ احساس گناه» در بیماران در می­یابیم که گرچه ظاهراً روان­شناسیْ تبیین­ های خود را بر اصول اخلاقی مبتنی نمی­داند، اما…

نظر به درد دیگران: تأثیر تراژیک

در برنامه‌های درسی علوم انسانی پزشکی، بهره‌گیری از آثار هنری به عنوان ابزار آموزش به دانشجویان پزشکی متداول است. سینما یکی از این هنرهاست که برای آموزش مفاهیم علوم انسانی پزشکی به ویژه همدلی با بیماران بسیار مورد استفاده قرار گرفته است.…

مشخصه و وظیفۀ پزشکی به مثابه علم عملی – بخش چهارم

در تاریخ علم مدرن از آنجا که نظام‌های نظری به خاطر موقعیت‌شان الگو و سرمشق خود علم شده‌اند، این واقعیت که علوم عملی- علومی که هدف آن باورهای درست نیست بلکه شیوه‌های صحیح عمل است- نوع کاملاً مستقلی از علم هستند مورد غفلت واقع شده است.…

دانش پزشکی به مثابه برساخت اجتماعی از منظر کاظم صادق زاده

کاظم صادق زاده فیلسوف-پزشک ایرانی تبار است. او اولین استاد فلسفه پزشکی در دانشگاه های آلمان بود و از دهه هفتاد میلادی پژوهش های او نقش پیشبرنده برجسته ای در فلسفه، روش شناسی و منطق پزشکی داشته است.

رویه­ های عمومی روان­شناسی: تأکید بر جلوه­ های هنری

در این بخش می­خواهیم تبعات مرزبندی میان نظریه و رویۀ عملیِ حاکم بر روان­شناسی را شرح دهیم. بدین منظور سه حوزۀ مختلف را به طور جداگانه مورد بررسی قرار می­دهیم: (الف) رویۀ عمومی روان­شناسی در تأکید بر انواع جلوه­ های هنری؛ (ب) تجربۀ…

«مرگ رام شده» در پیشامدرن نزد فیلیپ آریس

فلیپ آریس معتقد است که دوران پیشامدرن «مرگ» دارای ویژگی های زیر بود: مرگ در بستر و شخص دراز کشیده و «آرمیده در بستر بیماری اش» بود. مرگ مراسم آیینی بود که خود فرد در حال مرگ آن را سامان می داد و خود او بر آن نظارت داشت و تشریفات…

دارو درمانی برای آسیب های روانی

در اینجا شایسته است برای ایضاح مطلب و رفع شبهات احتمالی نکات مهمی را توضیح دهیم. شاید روایت فوق بزعم عده­ای بیش از حد ساده­ سازیِ ماجرا باشد، زیرا به نظر، رویه­ های علمیِ مدرنی (مانند تجویز دارو) وجود دارد که با نظریۀ مدرن توجیه می­شوند.…

 ساختارهای پنهان در پشت روان­شناسی

فوکو با حضور در کارناوال دیوانگان، نگاه خود را به ساختارهای پنهان در پشت روان­شناسی مدرن معطوف کرد. ما در اینجا برای بررسی این ساختارها، ابتدا لازم است دو مسئلۀ مهم را مورد تأمل قرار دهیم: (الف) رابطۀ میان بیماری جسمی و بیماری روانی؛ (ب)…