تاریخ

در نیمه‌ سده نوزدهم میلادی، هیئتی از نمسه (اتریش - مجارستان) برای راه‌اندازی نخستین مدرسه به سبک جدید وارد تهران می‌شود. این میان، آموزش طب برعهدهی یاکوب ادوارد پولاک (۱۸۱۸-۱۸۹۱م.) که از اعضای همین هیئت بود، گذاشته می‌شود. درباره مدرسه‌ی…

طاعون شیرویه نخستین طاعون بزرگ در زمان ظهور اسلام در ایران، عراق، فلسطین و مناطق پیرامون آن به شمار می‏آید. مورخان مسلمان به طاعون شیرویه اشاره داشته و چنان که اشاره شد مرگ پادشاه ایران را در اثر آن دانسته اند (طبری، 1387ق: ج2/229؛ بیرونی،…

نظریه سرایت بیماری و همه گیری در دوره اسلامی عمدتا بر آرای بقراط و جالینوس مبتنی بود. اما وجود روایت های گوناگونی که از پیامبر اسلام رسیده بود مناقشات فراوانی را درباره این موضوع بوجود آورد. از این رو برای بررسی سرایت و همه گیری لازم است تا…

ارسطو معتقد بود قلب، جایگاه روح و منبع همه رگ‌های خونی است. پراکساگوراس نیز این نظریه را مطرح کرد که شریان‌ها از قلب شروع می‌شوند و پنوما را حمل می‌کنند، در حالی که ورید‌ها از کبد منشأ می‌گیرند و خون را حمل می‌کنند بنابراین بین…

تصور رایج آن است که پزشکان در دوره باستان هیچ معرفتی از سرایت بیماری نداشتند زیرا آنان هیچ نظریه ای از بذرهای(seeds) بیماری یا جرم های(germs) بیماری -مثل میکرب- نداشتند. اما باید توجه کرد که چنین باوری نتیجه خلطی بین مفهوم…

طاعون شیرویه نخستین طاعون بزرگ در زمان ظهور اسلام در ایران، عراق، فلسطین و مناطق پیرامون آن به شمار می‏آید. مورخان مسلمان به طاعون شیرویه اشاره داشته و چنان که اشاره شد مرگ پادشاه ایران را در اثر آن دانسته اند (طبری، 1387ق: ج2/229؛ بیرونی،…

تجربۀ پاندمی کرونا نشان داد که در مواجهه با پاندمی مهیا و آماده نبودیم و بسیاری از مداخلات انجام شده چندان موثر نبودند. تکنولوژی‌های پیشگیری بسیار ابتدایی هستند، نهادهای مرتبط با بهداشت عمومی غالباً دولتی‌اند و از این رو نیازمند بودجه‌های…

هدف جالینوس از تشریح یافتن پاسخی به سوالات فلسفی خود به ‌ویژه ماهیت پنوما، بود. پنوما در پزشکی جالینوس نقش ویژه‌ای را ایفا می‌کند زیرا از نظر او وجود پنوما در بدن لازمه حیات است. جالینوس درمورد جایگاه پنوما، خلاف نظر ارسطو را…

فوکو معتقد است که حبس خانگی در قرنطینه مجموعه ای از فردیت های مجزا بوجود می آورد که اجازه در آمیخته شدن آنها با یکدیگر داده نمی شد. اما کارکرد قرنطینه تنها مجزا کردن افراد نبود بلکه حبس خانگی به همراه سیستم عمومی مراقبت سازوکار واحدهایی…

منصور بن‌محمّد بن‌احمد شیرازی (سده‌ی ۷ و ۸ق.)، ازجمله طبیبان عصر آل مظفر و سپس، تیموریان در فارس است که تشریح‌الأبدان را به حاکم تیموری شیراز تقدیم می‌کند. او، اثر معروف دیگری به نام کفایه مجاهدیه نیز دارد که آن را در حوزه‌ی طب عمومی تالیف…