تاریخ

رضا غلامی در یادداشت شماره‌ی قبل، توضیحی پیرامون مریضخانه‌ی وست مینستر ارومیه داده شد. اینکه از زمان تاسیس تا مرگ بنیانگذار آن یعنی دکتر کاکران، سیر تکاملی ماهیت فیزیکی آن چه کیفیتی را پیمود. در این شماره، توضیحات بیشتری ارایه شده و…

منظور از پزشکی پیشامدرن، پزشکی است که تا قبل از قرن نوزدهم میلادی حاکم بود. از این قرن به بعد نهاد پزشکی شکل گرفت و این آغازی بر پزشکی مدرن بود. پزشکی پیشامدرن را می توان به دو دوره زمانی تقسیم کرد. دوره ای که از یونان باستان آغاز می شود و…

در نیمه‌ سده نوزدهم میلادی، هیئتی از نمسه (اتریش - مجارستان) برای راه‌اندازی نخستین مدرسه به سبک جدید وارد تهران می‌شود. این میان، آموزش طب برعهدهی یاکوب ادوارد پولاک (۱۸۱۸-۱۸۹۱م.) که از اعضای همین هیئت بود، گذاشته می‌شود. درباره مدرسه‌ی…

طاعون شیرویه نخستین طاعون بزرگ در زمان ظهور اسلام در ایران، عراق، فلسطین و مناطق پیرامون آن به شمار می‏آید. مورخان مسلمان به طاعون شیرویه اشاره داشته و چنان که اشاره شد مرگ پادشاه ایران را در اثر آن دانسته اند (طبری، 1387ق: ج2/229؛ بیرونی،…

نظریه سرایت بیماری و همه گیری در دوره اسلامی عمدتا بر آرای بقراط و جالینوس مبتنی بود. اما وجود روایت های گوناگونی که از پیامبر اسلام رسیده بود مناقشات فراوانی را درباره این موضوع بوجود آورد. از این رو برای بررسی سرایت و همه گیری لازم است تا…

ارسطو معتقد بود قلب، جایگاه روح و منبع همه رگ‌های خونی است. پراکساگوراس نیز این نظریه را مطرح کرد که شریان‌ها از قلب شروع می‌شوند و پنوما را حمل می‌کنند، در حالی که ورید‌ها از کبد منشأ می‌گیرند و خون را حمل می‌کنند بنابراین بین…

تصور رایج آن است که پزشکان در دوره باستان هیچ معرفتی از سرایت بیماری نداشتند زیرا آنان هیچ نظریه ای از بذرهای(seeds) بیماری یا جرم های(germs) بیماری -مثل میکرب- نداشتند. اما باید توجه کرد که چنین باوری نتیجه خلطی بین مفهوم…

طاعون شیرویه نخستین طاعون بزرگ در زمان ظهور اسلام در ایران، عراق، فلسطین و مناطق پیرامون آن به شمار می‏آید. مورخان مسلمان به طاعون شیرویه اشاره داشته و چنان که اشاره شد مرگ پادشاه ایران را در اثر آن دانسته اند (طبری، 1387ق: ج2/229؛ بیرونی،…

تجربۀ پاندمی کرونا نشان داد که در مواجهه با پاندمی مهیا و آماده نبودیم و بسیاری از مداخلات انجام شده چندان موثر نبودند. تکنولوژی‌های پیشگیری بسیار ابتدایی هستند، نهادهای مرتبط با بهداشت عمومی غالباً دولتی‌اند و از این رو نیازمند بودجه‌های…

هدف جالینوس از تشریح یافتن پاسخی به سوالات فلسفی خود به ‌ویژه ماهیت پنوما، بود. پنوما در پزشکی جالینوس نقش ویژه‌ای را ایفا می‌کند زیرا از نظر او وجود پنوما در بدن لازمه حیات است. جالینوس درمورد جایگاه پنوما، خلاف نظر ارسطو را…