تاریخ

در جهان برنامه‌های پژوهشی  معمول است (Research Programs)؛ به این معنا که پروژه‌ای تحقیقاتی آغاز می‌شود و برای مثال در 150 سال، نسل‌هایی از اساتید و دانشمندان و دانشجویان می‌آیند و می‌روند و کار ادامه پیدا می‌کند و محصولات و دستاوردها در طول…

حکیم عمادالدین محمود شیرازی (سده‌ی دهم هجری)، در شمار طبیبانی است که در حوزه‌ی علم التشریح، معتقد به نقد مسیر پیشین بوده است. او به این مساله پی برده بود که میراث علمی تشریح، بعنوان علمی ضروری و یک پیش‌نیاز برای متعلّمین طب، از…

افول علم تشریح در متون طب اخلاطی متأخّر، مشهود بنظر می‌رسد. مباحث متون اخلاطی، به دو دسته‌ی «نظری» و «عملی» تقسیم می‌شود (ابن‌سینا، ۱۹۹۹، ص۱۳) و مبحث تشریح، در مجموعه مباحث نظری این متون آمده است. اگر مبحث نظری طب اخلاطی، با توجه…

تاریخ نگاری پزشکی هنوز نتوانسته است خود را از چنبرۀ دیدگاه کلاسیک برهاند و از همین رو در بسیاری از موارد از عرضۀ فهمی نو و بدیع ناتوان است. دیدگاه کلاسیک چند مقومۀ بنیادین دارد که گذرا به آنها اشاره خواهم کرد: اول قهرمان پروری در تاریخ…

با قوت گرفتن رویکردهای تاریخ‏نگاری بیرونی به علم، توجه به اجزایی از یک شاخه علمی که ماهیتی فراعلمی داشتند بیشتر شد. تاریخ پزشکی و طب هم ازاین امر مستثنی نبود و در نتیجه، تمرکز مورخان پزشکی که از جنبه‌‏های فراپزشکی مانند جنبه‌‏های فلسفی،…

طب بقراطی، ریشه در دیدگاه بقراط درباره‌ی مبحث منافع الاعضا دارد. مبحثی که امروزه و در پزشکی مدرن، از آن با عنوان فیزیولوژی یاد می‌شود. اما چه چیز این مساله مهم است؟ مساله در منافع الاعضا نیست، بلکه در توانایی این دیدگاه در به سامان آوردن یک…

عمده ی تردیدها بر علم پیشا مدرن، طبیعیات یا همان فیزیک پیشا مدرن را نشانه گرفته است. فیزیکی که با عنوان فیزیک یا طبیعیات ارسطویی شناخته می شود. این تردیدها، نقطه ی درستی را نشانه رفته اند. چرا که طبیعیات، دستگاهی بود که در آن،…

قرن های هیجدهم و نوزدهم را می توان دوره گذار از طب اخلاطی به پزشکی کلینیکی(مدرن) دانست. یکی از محوری ترین آموزه های این گذار این بود که بیماری از نظر آسیب شناختی مکانمند شد. در طب اخلاطی علایم و نشانه های عده زیادی از بیماری ها مکانمند بود…

همزمان با ویلیس می توان به یکی از مهمترین کارها درباره بیماری های روانی اشاره کرد که توسط سیدنهام (1624-1689)  به نام Epistolary Dissertation(1681)  نوشته شده بود. او این کتاب را به درخواست دکتر کول از ورسستر برای راهنمایی درباره مشاهداتش…

قرن هفدهم عصری بود که آرای دکارت در آن بشدت برجسته بود. او معتقد بود که ما با دو جهان سروکار داریم. از یک طرف عالم اجسام را داریم که ماهیتی جز امتداد ندارد. هر جسم بخشی از فضاست و تفاوتش از سایر اجسام در نحوه امتدادش است. این جهان ماشین…